Promocję zdrowia zdefiniowano jako proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem i jego poprawę. Najbliższe tej definicji jest nieco zmodyfikowane znane hasło: Nasze zdrowie w naszych rękach. Oznacza ono, że ludzie – jednostki i społeczności – mogą i powinni podejmować działania w zakresie zapobiegania chorobom oraz poprawy i wzmacniania swojego zdrowia.
Chcemy w sposób świadomy i wszechstronny wyposażyć uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska. Naszym celem jest wychowanie ucznia świadomego, który stanie się w przyszłości obywatelem dbającym o siebie i innych, aktywnie włączającym się w działania na rzecz poprawy jakości i stylu życia oraz promującym postawy prozdrowotne.
„Szkoła promująca zdrowie zwiększa możliwości młodych ludzi do podejmowania działań i dokonywania zmian. Jest miejscem, w którym młodzi ludzie pracując razem z nauczycielami i innymi osobami, mogą osiągnąć sukces. Wzmacnianie młodych ludzi, wspieranie ich wizji i idei, umożliwia im wpływ na ich życie i warunki życia”. (WHO, 1997)
Definicja szkoły promującej zdrowie
Szkoła promująca zdrowie to szkoła, która we współpracy z rodzicami uczniów i społecznością lokalną:
- systematycznie i planowo tworzy środowisko społeczne i fizyczne sprzyjające zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności szkolnej,
- wspiera rozwój kompetencji uczniów i pracowników w zakresie dbałości o zdrowie przez całe życie.
Nasza szkoła od wielu lat promuje zasady zdrowego stylu życia i podejmuje liczne działania z zakresu edukacji zdrowotnej, które prowadzone są na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych. Edukacja zdrowotna stanowi ważny element programu nauczania i wychowania w naszej placówce. Efektem tych działań są Krajowe Certyfikaty Szkoły Promującej Zdrowie, które uzyskaliśmy już dwukrotnie – w latach 2011 i 2016.
Działania dla tworzenia szkoły promującej zdrowie rozpoczęliśmy w 2006 r. Przyjęcie szkoły do wojewódzkiej sieci przedszkoli i szkół promujących zdrowie miało miejsce w 2007 r.
W tym roku podjęliśmy działania w ramach autoewaluacji Szkoły Promującej Zdrowie. W związku z czym przeprowadziliśmy ankiety, wywiady i badania na wybranych grupach uczniów, nauczycieli, rodziców oraz pracowników szkoły. Uzyskane w wyniku autoewaluacji dane stanowiły podstawę do refleksji i planowania dalszych działań dla rozwoju Szkoły Promującej Zdrowie. Przeprowadzenie autoewaluacji służy również podjęciu starań o uzyskanie kolejnego, trzeciego już Krajowego Certyfikatu Szkoła Promująca Zdrowie dla naszej placówki.
Cel autoewaluacji
Celem autoewaluacji jest sprawdzanie, w jakim stopniu szkoła osiąga cele określone w polskiej koncepcji SzPZ oraz w sieci Szkoły dla Zdrowia w Europie, której Polska jest członkiem. Uzyskane w wyniku autoewaluacji dane powinny stanowić podstawę do refleksji i planowania dalszych działań dla rozwoju SzPZ.
Przedmiot autoewaluacji
Podstawą do planowania autoewaluacji jest model i standardy SzPZ. Sprawdzamy:
- w jakim stopniu szkoła osiąga cztery standardy, czyli pożądany stan, do którego powinna dążyć SzPZ,
- jakie są dotychczasowe efekty działań szkoły w odniesieniu do uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły.
Szczegółowa prezentacja wyników przeprowadzonej autoewaluacji dostępna poniżej – zapraszamy do zapoznania się z jej efektami.
Jak szkoła zamierza wykorzystać wyniki z autoewaluacji?
Wyniki zostaną wykorzystane do stworzenia nowego projektu prozdrowotnego oraz podczas tworzenia programu wychowawczo-profilaktycznego na nowy rok szkolny. Część uzyskanych danych wykorzystanych zostanie do kontroli w ramach Nadzoru Pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora szkoły. Otrzymane wyniki z autoewaluacji posłużą również do zaplanowania szkoleń w ramach WDN.
Co odróżnia nas jako szkołę promującą zdrowie od innych szkół, które nie podejmują takich działań?
- Od 5 lat jesteśmy „szkołą ciszy” i funkcjonujemy bez dzwonków lekcyjnych. Nasza szkoła pracuje w oparciu o diagnozę. Pracujemy w zespole koordynującym ds. promocji zdrowia. Sami tworzymy i realizujemy programy prozdrowotne, które powstały na bazie otrzymanych danych. Efektem naszych działań jest powstanie wielu unikatowych i niepowtarzalnych przedsięwzięć, np.: uczymy gotowania, jazdy konnej, organizujemy letni i zimowy wypoczynek.
- Wzbogacamy bazę szkoły realizując projekty z budżetu obywatelskiego, tj.:„Szkolna strefa odpoczynku – adaptacja przestrzeni szkolnej dla uczniów i rodziców Szkoły Podstawowej nr 11 w Katowicach”, „Tenis dla każdego – rozbudowa infrastruktury sportowej przy Szkole Podstawowej nr 11 w Katowicach”.
- Współpracujemy z organem prowadzącym i instytucjami. Do współpracy zaprosiliśmy między innymi: Sanepid, Agencję Rynku Rolnego, Polską Izbę Mleka, Urząd Miasta Katowice, WOPR, AWF Katowice, kluby sportowe, inne. Wspólnie realizujemy projekty promujące zdrowie odżywianie, propagujące aktywny styl życia oraz zapewniające zdrowie psychiczne uczniów. Powstała klasa pływacka.
Diagnoza problemów priorytetowych pozwoliła na zaplanowanie dalszych działań dla rozwoju Szkoły Promującej Zdrowie. Przedstawiamy plan działań dotyczący wybranego, na podstawie aktualnej autoewaluacji, problemu priorytetowego.
Badania przeprowadził oraz opracował szkolny zespół ds. promocji zdrowia w składzie:
Koordynator: mgr Justyna Kasperska, e-mail: jk@sp11katowice.pl, zastępca koordynatora: mgr Ewelina Sikora, e-mail: es@sp11katowice.pl
mgr Joanna Borgiel, mgr Marzena Borowczyk, mgr Bożena Florek, mgr Justyna Rusinek, mgr Krystyna Stec – Żmija